21 mrt Geld lenen zonder gedoe van familie en vrienden

Inmiddels is het een paar weken geleden dat de oorlog tussen Rusland en Oekraïne startte. Op zijn zachtst gezegd, een verschrikkelijke toestand in de volle breedte. Iedereen vraagt zich af hoe dit verder gaat, wat er nog meer gaat gebeuren en wat de impact zal zijn op de samenleving en de economie.

Zo ervaren we gigantische prijsstijgingen van grondstoffen en verslechterde of zelfs onmogelijkheden om producten in te kopen dan wel af te zetten. Kortom, een economische onzekerheid van grote omvang. Partijen als het Centraal Plan Bureau (CPB) en de Europese Centrale Bank (ECB) spreken nog over economisch groei, terwijl de voorzitter van VNO-NCW een langdurige recessie verwacht. Toekomstvisies op onze economie met een korte houdbaarheid en ondertussen per dag veranderen.

Hoe het ook zij, ook in deze zeer bijzondere tijd proberen we zo goed mogelijk gewoon door te gaan en ons te richten op ontwikkelen. In dit artikel ga ik verder in op geld lenen van een bijzondere groep, namelijk uw familie.

Bank wil niet meer
De afgelopen decennia hebben ondernemers, zeker ook de agrarische, hun bedrijf mede kunnen ontwikkelen omdat hun bank hen geld beschikbaar stelde. Dit deden zij vlot, in redelijkheid en met geschikte rente-en aflossingsvoorwaarden. Sinds de kredietcrisis, alweer zo’n tien jaar geleden, zijn de regels rondom bankieren op internationaal niveau aangescherpt. De Europese overheden en de ECB stellen steeds meer én strengere eisen aan banken. Gevolg is dat zij een hoge risico inschatting maken, strengere voorwaarden stellen bij het beschikbaar stellen van geld en in flink wat gevallen wil de bank niet meer.

Tegelijkertijd – ook als u al geld heeft geleend – wordt gedurende de looptijd van een financiering streng meegekeken. Dat betekent dat als het bedrijf onvoldoende zou presteren de bank tussentijds ingrijpende en aanvullende eisen en/of maatregelen gaat stellen.

Familie or Friends
Een ondernemer die achter zijn plan staat en die het uit kan leggen, gaat niet bij de pakken neer zitten, maar op zoek naar alternatieven. Eén daarvan is de groep bekenden en je zakelijk netwerk, die in de financieringswereld worden aangeduid als familie and friends. Je gaat in gesprek met, legt uit wat je van plan bent en meestal volgt vlot een besluit van de potentiële geldverstrekker. Niet zelden is dat besluit maar voor een klein deel gebaseerd op feiten en veel meer op ons-kent-ons en vooral het onderling, misschien weleens te groot, beoordeeld vertrouwen.

Samen bier drinken
Natuurlijk denken beiden partijen bij de start dat het niet mis kan gaan. Gelukkig leert de ervaring dat het ook in veel gevallen zo is, maar niet altijd. Het is belangrijk om positief kritisch te zijn bij het begin, dus aan voorkant; goed alle zaken te bespreken en niks weglaten. Het gaat nu even niet over emoties, vriendschap of samen bier drinken maar over zakendoen en ondernemen. Onze ervaring is dat bij aanvang te gemakkelijk wordt gedacht, weinig of niets schriftelijk wordt vastgelegd en als het dan anders loopt, is Leiden in last.

Dichttimmeren
Vooropgesteld, een familielening kan een prima alternatief en/of aanvulling zijn. Hier geldt, net zoals bij de bank of de leasemaatschappij, dat er afspraken moeten worden gemaakt over de rente en aflossing. In de praktijk zien we vaak dat de aflossing beperkt is en soms zelfs aflossingsvrij. Gevolg is een hogere vrije kasstroom wat zorgt voor extra ontwikkelmogelijkheden voor het bedrijf.

Mogelijk dat de geldverstrekker zekerheid verlangt in de vorm van recht van hypotheek op onroerend goed of pandrecht op roerende zaken. Hierbij is het belangrijk dat je weet of je dit ook daadwerkelijk kunt geven, het kan zijn dat je bank hier de eerste rechten voor heeft en dat je haar vooraf om toestemming moet vragen. Daarnaast kan de bank eisen dat deze lening wordt achtergesteld ten opzichte van de door haar verstrekte financieringen. Dat komt erop neer dat er pas rente en/of aflossing kan worden betaald nadat aan alle verplichtingen bij de bank zijn voldaan. In die situatie wordt de familielening risico technisch beschouwd als eigen vermogen wat het bedrijf verder versterkt.

Een ondernemende boer moet soms geld lenen en die wil zo weinig mogelijk ambtenarij, stapels papierwerk en lange doorlooptijden maar snel, vlot en zonder gedoe. Dat kan prima bij familie en vrienden, echter ook daar moet de zaak strak en volledig geregeld zijn. Slimme boeren snappen dat, organiseren het en gaan door met hun bedrijf én met ondernemen.