30 jun Succesvol boeren met stress…

Boeren is een manier van leven. Voor velen misschien wel de hoofdreden dat zij boer zijn geworden. Laten we wel zijn, het is lang niet altijd lachen. Stress heeft zich als een virus verspreid naar mensen, planten, dieren, afnemers en uiteindelijk naar de consument.

De druk op boeren én boerinnen is verder toegenomen. De eisen, gecombineerd met de onvoorspelbaarheid van het weer en de grillen van de markt, eisen haar tol. Je bent verantwoordelijk voor het zaaien en oogsten, het management, financiën en complexe regelgeving. Hoewel stress veelal als negatief wordt gezien, kan het ook een krachtige motivator zijn die helpt om innovatief te blijven en nieuwe oplossingen te vinden. Of aan te zetten om efficiënter en optimaliserend te werken. Het helpt ook bij groei en verbetering.

Ook planten en dieren lijden aan stress. Als je vandaag door de polders rijdt, is dat duidelijk te zien. De absurde weersomstandigheden eisen voorlopig hun tol. Waar dat uiteindelijk toe leidt, weet volgens mij niemand. Ook van koeien weten we dat ze bijvoorbeeld door hitte minder produceren.

Zit stress alleen bij de boeren? Ik vermoed van niet, juist overal. De leveranciers en afnemers, groot en klein, coöperatief of niet zijn op zoek naar een constante, hoogwaardige productie. Zij moeten balanceren tussen boer en eisen van consumenten. Ook daar is er een constante strijd en gedoe om voldoende winstgevend te blijven, wat soms lukt en soms niet. Zo was bijvoorbeeld de winst van Cosun: €525 miljoen in 2023, maar het verlies van Koninklijke FrieslandCampina en Agrifirm €149 respectievelijk €3,6 miljoen. Of wat te denken van de friteslijnen die ook op lange termijn gevuld moeten worden, met aardappelen die er nog lang niet zijn of toch wel? U voelt de problematiek.

En de consument, die verwacht perfecte producten tegen lage prijzen. Inmiddels merkt die bij de dagelijkse boodschappen al verandering. Dat zou zo maar eens pas het begin kunnen zijn.

De stress in de sector is een complex probleem dat een gezamenlijke inspanning vereist. De waarde van boeren moet blijvend worden erkend en de groeiende druk moet zoveel mogelijk worden beperkt. Tegelijkertijd moeten we ook eerlijk zijn, een zekere mate van beheersbare stress is nodig om succesvol te zijn.

Ik denk dat het erom gaat dat je niet met je ziel onder de arm gaat lopen en zo je gedroomde boerenleven in de weg gaat zitten. Ik zie altijd kansen, voor alle partijen in de keten. En ja, soms helpt stress gewoon deze te pakken.

Deze column van Peter Pals, adviseur bij Farmers Funding & Advies, verscheen eerder op Boerenbusiness.nl.