28 jan Waar zijn de opvolgers?

De laatste tijd zijn veel financiële cijfers beschreven. Zo kwam het Centraal Bureau voor de Statistiek met de resultaten van 2017 en de verwachting voor 2018 op het Landbouwcongres.
In de CBS-cijfers over de laatste vijf jaar zien we een duidelijke trend in de melkveehouderij. De afgeleverde liters per bedrijf zijn van 780.000 naar 960.000 gestegen. De laatste vijf jaar hebben we daarvoor 36,50 euro ontvangen. Voor de komende tien jaar wordt 35,50 euro verwacht bij gemiddelde gehalten. Het opvallendst is echter dat de kritieke opbrengstprijs in dezelfde periode is gestegen.

Dit betekent dat het schaalvergrotingsvoordeel is opgegaan aan de stijgende kosten. De kritieke opbrengstprijs ligt rond de 36,35 euro. Dit is de prijs die u zou moeten ontvangen om alle kosten betaald te krijgen. Hieruit volgt dat we de gemiddelde prijs van de laatste vijf jaar nodig hebben, zodat 50 procent van de bedrijven zijn kosten betaald krijgt. U leest het goed, de andere 50 procent zit er boven en is voor veel minder of voor niks aan het werk. In de toekomst wordt ook nog een cent minder opbrengst verwacht, dus verbetering is al een must. Daarnaast weten we dat 60 procent van de ondernemers in de landbouw ouder is dan 51 en daarvan heeft maar 40 procent een opvolger. Vergis u niet, we staan voor een mega-uitdaging, zo niet een metamorfose. Zit de kritieke opbrengstprijs onder de 35,50 euro met een opvolger, dan bent u een ‘lucky one’. U kunt het bedrijf verder ontwikkelen en bij de tijd houden. Schaalvergroten is nodig, niet om de kritieke opbrengst te laten dalen, maar om deze in stand te houden. Het voordeel is nodig om de stijgende kosten te compenseren.

Als uw kritieke opbrengstprijs boven de 35,50 euro ligt, zal het bedrijf eerst toekomstbestendig moeten worden, voordat aan opvolging kan worden gedacht. Bij bedrijven met 30-jarige leningen betekent dit dat u wel verder in de toekomst moet kijken. Kan er over 20 jaar of eerder een nieuwe stal komen? Dat is nodig om de opvolger zijn pensioen redelijkerwijs te laten halen. Voor ouders en opvolger is het nodig zich af te vragen of zijn of haar toekomst bij het eigen bedrijf ligt. Algemeen kun je stellen dat in de melkveehouderij stoppers mogelijkheden hebben om gefaseerd af te bouwen. Dit is niets nieuws en gebeurt al jaren. Is er een opvolger, dan zal emotie meer plaats moeten maken voor zakelijkheid en flexibiliteit om het maximale eruit te halen voor de opvolger.

Boeren is steeds meer een economische activiteit, of je het leuk vindt of niet. De laatste groep heeft een kritieke opbrengstprijs onder de 35,50 euro zonder opvolger. In theorie kansen genoeg om het bedrijf toch voort te laten zetten. Er zijn 50 procent loslopende opvolgers die het bedrijf thuis niet overnemen. Dit vergt wel out of the box-denken en de nodige flexibiliteit van beide kanten. Samenwerking van de twee bedrijven is een mogelijkheid. Mochten de 51-jarigen en ouderen nog tien jaar de tijd krijgen, dan staan we voor een grote uitdaging, waarbij we de tijd hard nodig hebben voor een voor u gewenst resultaat. Veel wijsheid!

Ernst van Heijden, Senior relatiebeheerder bij Farmers Funding

(Bron: Melkvee, nummer 1, Januari 2019)