26 okt Waar je als boer op moet letten als de rente gaat stijgen.

De roering in de Nederlandse grondmarkt lijkt door te gaan. Dat wil zeggen dat de hectareprijs (gemiddeld genomen) blijft stijgen. Dat melden bronnen als de NVM en Kadaster. Daarnaast merk ik het ook in de dagelijkse praktijk. Maar er hangt 1 grote dreiging boven de markt: het scenario van stijgende hypotheekrentes.

Op dit moment is het zo dat de Europese Centrale Bank (ECB) de landen in de eurozone van gratis geld voorziet. Dit zorgt er mede voor dat de rente voor zowel woonhuizen als voor grond tot een ongekend laag niveau is teruggebracht. De rentes zijn historisch nog nooit zo laag geweest. De afgelopen 50 jaar waren de percentages aanzienlijk hoger dan op het moment het geval is.

Zeer lage tarieven
De tarieven in de zakelijke markt zijn iets anders, maar de trend van de dalende lijn met zeer lage tarieven zijn ook hier het geval. Wij komen in de markt rentetarieven tegen als: 3 jaar vast van 1,4% tot 1,9%; 5 jaar gemiddeld zo’n 2,1% en voor 7 jaar 2,1% tot 2,5%. Langer vast, bijvoorbeeld 10 jaar, wordt meestal niet aangeboden tenzij daar expliciet om wordt gevraagd. Verschil tussen 7 en 10 jaar bedraagt al gauw 0,5% en lijkt daarmee minder aantrekkelijk.

Afbouwen lijkt nabij
De ECB gaat volgens de laatste berichten voorlopig (tot het einde van dit jaar) door met haar steunprogramma. De kans op afbouwen hiervan wordt steeds groter nu het beter lijkt te gaan met de Europese economie.

Volgens mij is het verstandig om de volgende zaken goed in de gaten te houden:
1. Dempend effect op grondprijs.
Een hogere rente betekent dat lenen voor grond duurder wordt. Als we uitgaan van een gemiddelde grondprijs in Nederland van totaal van €60.000 per hectare, dan hebben we het bij 1% over €600 per hectare per jaar aan extra lasten.

2. Lasten omhoog, betalingscapaciteit omlaag
Stel we houden een gemiddeld saldo van zo’n €2.500 per hectare aan. Dat betekent dat de eerder genoemde 1% rentestijging een daling van 25% van je saldo tot gevolg heeft.

3. Minder handel
Dalende saldo’s en het dempende effect op de grondprijzen kunnen betekenen dat er minder belangstelling komt. Een oude marktwijsheid luidt niet voor niets ‘alles wat duur is, wil iedereen hebben’. Psychologische effecten kunnen het gevolg zijn en daardoor wordt het tegengestelde het geval. Het effect kan zijn dat er een kettingreactie op gang komt en verkopen lastiger wordt.

4. Kop in de grond
Er spelen andere zaken een rol die de prijs mede bepalen of, sterker nog, tot prijsstijging kunnen leiden. Denk aan grondgebondenheid in de melkveehouderij, fosfaatrechten, de toenemende belangstelling van buiten de landbouw door de aantrekkende economie, schaalvergroting en duurzamer gebruik van de grond. Je zou kunnen denken dat het wel meevalt en deze waarschuwing negeren. Niet handig, het laatste wat je moet doen is ‘je kop in het zand steken’.

5. Stilte voor de storm
Het is mooi en prettig om samen met anderen in algemeenheden te praten, bijvoorbeeld over grondprijzen, stijgende rente, fosfaatrechten, de stemming in de markt of het geweldige nieuws dat er een minister van Landbouw komt. Het meest verstandig lijkt mij, voor je eigen bedrijf in beeld te brengen wat de gevolgen van een rentestijging zijn.

We weten het toch allemaal, vroeg of laat komt de stijging en dan? Ga aan de slag en benut de stilte voor de storm nu zelf. Je gaat toch niet wachten tot een ander dat doet? Laat nu uitrekenen wat je maximale leencapaciteit is, hoe groot je rek in de rentestijging en hoe jij je financieringsportefeuille kunt optimaliseren.