11 jun Landbouwgrond kent zijn waarde en prijs

Waarom is de grondprijs zo’n beladen onderwerp? Iedere keer en overal komt de discussie terug. Ik merk dat bij mijzelf, maar ook bij de bijeenkomsten van Farmers Funding. De neiging om uit te leggen hoe het zat, hoe het zit en hoe het zal gaan. Echter, al weet niemand hoe het zal gaan, het is toch de moeite waarde om er iets van te vinden. Prijsvoorspellingen zijn lastig (zo niet onmogelijk), maar misschien moeten we er op een andere manier er naar te kijken.

‘Waarde’ en ‘prijs’ zijn woorden die wij in het dagelijkse leven door elkaar heen gebruiken. In de economie is dat echter niet zo. In het kort gelden de volgende definities: waarde is wat je ermee kunt maken/verdienen en prijs is wat je ervoor betaalt. Jarenlange ervaring met en betrokkenheid bij ondernemers die met grond bezig zijn, heeft mij 5 belangrijke lessen opgeleverd.

1. Emotie
Voor boeren betekent grond emotie. Grond ligt hen van nature nauw aan het hart. Kom je aan zijn grond, dan kom je aan zijn ziel. En ja, emoties dienen nou eenmaal als signaal om te zeggen dat een gebeurtenis speciaal of belangrijk is (in positieve of negatieve zin). Zij dienen ergens voor. Hoe het precies zit, is ingewikkeld, maar ze zijn er terdege en we hebben er mee te dealen.

2. Bijzondere eigenschappen
Grond kent bijzondere eigenschappen; neem leegstand, die kennen we amper. Ook het onderhoud is beperkt, wanneer we dit vergelijken met ander onroerend goed. Er komt daarnaast niet meer bij; jaarlijks wordt zo’n 8.000 hectare aan de landbouw onttrokken.

3. Geld lenen
Hoewel er nogal gemopperd wordt op bankiers, omdat zij moeilijk of geen geld verstrekken, is de gemiddelde schuld per hectare de afgelopen decennia verdubbeld. Landelijk gezien is dit bij benadering van gemiddeld zo’n €8.000 naar ongeveer €13.000 gestegen, en bij doorontwikkelde bedrijven wordt soms zelfs de €30.000 aagetikt. Boeren zijn niet bang om geld te lenen, dat blijkt.

4. Woningnood
Tot 2025 zouden er 500.000 woningen gebouwd moeten worden. Daar komt de infrastructuur nog bij. Hiermee zijn behoorlijk wat hectares gemoeid en de projectontwikkelaars hebben een deel van die grond al in bezit. Overigens ligt 78% van de grond die zij al hebben daar waar (nog) niet mag worden gebouwd. De woningnood maakt dat de prijsdruk door blijft gaan. Logisch als je bedenkt dat de waarde van bouwrijpe grond bestemd voor woningbouw al snel een factor 80 tot 100 van de agrarische waarde is.

5. Nieuwkomers
Als je goed kijkt, dan zie je het. Ondernemers die succesvol zijn, geld verdienen en een vaste kasstroom weten te realiseren, kopen grond. Zij weten in hun bedrijf waarde te creëren. Deze zetten zij in om grond aan te kopen, die ze niet zelden door een boer laten bewerken. Let op, kijk af (dat mag hier wel) en doe er je voordeel mee. De nieuwkomer is regelmatig een succesvolle ondernemer uit de agrarisch keten. Er is sprake van omgekeerde ketenintegratie.

Waarde creëren
Zoiets zet je aan het denken, je blijft er mee bezig. De eerst 3 aspecten horen bij ‘prijs’ en laatste 2 bij ‘waarde’. Misschien kun je zelfs zeggen dat de eerste ‘oud geld’ aangaat en die 2 laatste ‘nieuw geld’? Als je het eenmaal doorhebt en het lukt je om waarde te creëren, dan krijg je vleugels en kom je los van de grond. Wie als eerste doorheeft hoe hij waarde kan creëren, raakt een stuk minder onder de indruk van de prijs van de grond.