22 aug Een tussenjaar voor de boeren

De laatste weken voelen weer lekker aan. De zon schijnt uitbundig en het zomerse gevoel zit diep in ons. Voor boeren is augustus de maand van oogsten, als beloning voor alle inspanning. Het is ook een tijd waarin veel gezinnen op vakantie gaan. Even iets anders doen en laten. De zomer is prachtig, dat staat vast.

Maar terwijl de zon alles in een gouden gloed zet zijn er genoeg zorgen die niet zomaar verdwijnen. Uit onderzoek van LTO blijkt bijvoorbeeld dat 80% van de melkveehouders met mestafzetproblemen kampt. De kosten voor mestafzet zijn dit jaar tot wel 50% gestegen. Een ‘zware kar om te trekken’. Gelukkig is de melkprijs ook gestegen, maar dat biedt beperkt verlichting. Voor akkerbouwers is de situatie niet veel beter. Sinds oktober vorig jaar is er veel te veel water gevallen, wat de oogst ernstig heeft bemoeilijkt. Het poten en zaaien dit voorjaar liep niet, en nu? De opbrengsten zijn laag. Voor bijvoorbeeld tarwe zijn de opbrengsten laag, terwijl dat normaal gesproken bijna het dubbele kan zijn. Heel wat percelen met matige bieten, aardappelen en uien geven weinig hoop op topopbrengsten. De maïs geeft ook al weinig reden tot enthousiasme.

Tussenjaar
Misschien moeten we oogstjaar 2024 beschouwen als een tussenjaar. Een jaar waarin we de lat niet te hoog leggen, maar ons richten op overleven en bijsturen. Tussenjaren zijn kennelijk niet alleen voor studenten die hun horizon willen verbreden of werken aan hun persoonlijke ontwikkeling. Uit onderzoek blijkt overigens dat zo’n jaar juist heel waardevol kan zijn om betere keuzes te maken voor de lange termijn. Het geeft ruimte om te reflecteren, om na te denken over wat echt belangrijk is en om daarna met nieuwe energie en inzichten verder te gaan. Naast dat ondernemers dit zelf doen, doen ook partijen zoals landbouworganisaties dit. Recente berichtgeving uit die hoek, over bijvoorbeeld het oplossen van de mestcrisis, geven moed.

Laten we wel zijn, voor de agrarisch ondernemer is zo’n tussenjaar zeker taai. Het kan ook goed uitpakken. Het biedt de kans om even een stap terug te doen, om te kijken naar de bedrijfsvoering, de strategie te heroverwegen en eventueel de focus te verleggen. Misschien is dit wel het moment om ook te investeren in persoonlijke ontwikkeling. Om het zelfvertrouwen op te bouwen en de horizon te verbreden. Proberen om weloverwogen stil te staan, te overdenken en evalueren. Vervolgens met een vernieuwde visie en aanpak verder te gaan, vol goede moed.

Fundament
Zoals gezegd lijkt 2024 niet het jaar van de topoogsten te worden, maar het kan wel het jaar zijn waarin de basis wordt gelegd voor een stabiele en succesvolle toekomst. Soms is het belangrijker om te werken aan het fundament, dan om direct resultaat te willen zien. Bijna letterlijk is het spreekwoord ‘wie oogsten wil, moet zaaien’ van toepassing. Laten we 2024 aangrijpen als een jaar van bezinning en voorbereiding, zodat we daarna sterker en veerkrachtiger verder kunnen.

Jasper Timmerman is senior adviseur bij Farmers Funding & Advies. Hij is gespecialiseerd in fiscale optimalisaties, herstructurering, bedrijfsoverdracht, familiebedrijf en financiële begeleiding.