13 feb Wat gaat u doen met spaarvarkens in de familie?

Bijna direct na het intreden van de economische crisis in 2008 zijn wij met zijn allen onze spaarvarkens verder gaan vullen. Nederlandse huishoudens hebben momenteel ongeveer 340 miljard euro aan spaargeld uitstaan bij in Nederland gevestigde banken, zo meldde De Nederlandse Bank begin februari.

In 2016 is de stand van het spaargeld met 5,3 miljard euro gestegen. Huishoudens hebben het afgelopen jaar netto voor 1,8 miljard gespaard. Het restant van de stijging van het spaargeld werd veroorzaakt door de bijgeschreven rente.

De crisis en aansluitend allerlei andere ontwikkelingen hebben de evenwichten in de wereld verstoord en in ieder geval ook die op het financiële vlak. Financiële onzekerheid maakt iedereen bang en er wordt minder uitgegeven, meer gespaard waardoor bedrijven minder hard groeien. Op zich is dit bekende koek. Apart vind ik het wel, dat de huidige lage spaarrente daar kennelijk weinig invloed op heeft.

Als we de belangrijkste ontwikkelingen in de land- en tuinbouw op een rij zetten zien we zaken als grote vraag naar goede grond, schaalvergroting en meer prijsfluctuaties. Wat misschien wel het meest opvalt, is dat tweederde van de bedrijfshoofden in de categorie ‘zeer ervaren’ valt omdat ze boven de 50 jaar zijn. Het geheel opgeteld leidt tot de conclusie dat de komende jaren een verder toenemende kapitaalsbehoefte ontstaat, die wij eerder becijferden op 30 miljard. In de dagelijkse praktijk spreek ik met ondernemers die direct op hun eigen bedrijf te maken hebben met deze zaken. Echte ondernemers dus, die ‘doorgaan waar anderen stoppen’. Zij gaan gestaag door met groeien en ontwikkelen waarvoor kapitaal nodig is.

Het is de vraag waar dat kapitaal vandaan gaat komen. Veruit het grootste deel komt uit eigen spaarmiddelen en van de banken. Maar de laatste jaren zien we ook dat die laatste categorie niet meer 100 procent daarvoor wil gaan en meer eigen inbreng en/of die van andere geldverstrekkers verwacht.

In vroeger tijden leenden ondernemers dan vaak van ouders, ooms en tantes of andere goede bekenden die de beschikking hadden over de nodige euro’s. Op de een of andere manier is dat niet meer van deze tijd. Dat is natuurlijk een gemiste kans want alle ooms en tantes bij elkaar, de samenleving ofwel ‘the crowd’ zit met overvolle spaarvarkens. Varkens met een negatieve voederconversie, ze worden immers steeds magerder omdat de rentevergoeding momenteel lager ligt dan de inflatie.

De vraag naar kapitaal en de lage spaarrente duwt de samenleving meer en meer richting crowdfunding. In totaal haalden Nederlandse ondernemers in 2016 zo’n 170 miljoen euro op via crowdfunding, een alternatieve vorm van financiering waarbij geldschieters direct contact hebben met een onderneming. Hoewel dit macro economisch nog heel weinig voorstelt, mogen we ons tegelijkertijd wel realiseren dat het wel steeds sneller groeit. Namelijk van 14 miljoen in 2012 tot de genoemde 170 miljoen euro in 2016.

Er zijn succesvolle zaken gerealiseerd maar in het grote geheel krijgt crowdfunding nog weinig voeten aan de grond in de agrarische sector. Dat is een gemiste kans voor iedereen. Dus… Wat gaat u doen met de spaarvarkens in de familie of verder weg in ‘the crowd’?