12 okt ‘Hoe hoger de rente, hoe aantrekkelijker slim geld is’

Al hangt er van alles boven hun hoofd, agrarische ondernemers blijven investeren. Ondernemen is nu eenmaal ondernemen. Daarvoor is meestal wel krediet nodig. Om dat probleem aan te pakken, volstond tot voor kort een bezoekje aan semi-monopolist de Rabobank. Die geeft tegenwoordig steeds minder thuis. Daarom loont het om breder te kijken. Boerenbusiness stelt de komende tijd in een serie enkele bedrijven voor die meer keuze bieden in financiering. Met deze keer: Farmers Funding & Advies.

Vooral sinds de stikstofkwestie aan de orde is, kijken de banken extra kritisch naar financieringsverzoeken. Rabobank geeft aan voorlopig alleen langlopende leningen voor noodzakelijke en urgente aanpassingen aan boerenbedrijven te willen verlenen. Daaronder valt meestal niet de aankoop van buurmans grond. Maar net als op de particuliere hypotheekmarkt, dienen zich in de landbouw ook nieuwe partijen aan. Soms zijn het andere banken, vaak ook andersoortige vermogensverstrekkers, aanbieders van alternatieve financieringsmodellen, mede-investeerders en ook mede-ondernemers.

Eén van de partijen die andere geldstromen organiseren is Farmers Funding & Advies. Farmers Funding realiseert leningen voor bijvoorbeeld de aankoop van nog 10 hectare grond erbij of voor een verdubbeling van het bedrijf. Misschien wel belangrijker, het bedrijf verkoopt vooral een andere denk- en werkwijze, vertelt directeur Peter Pals. “Onze visie is dat bedrijven zich de komende 15 tot 25 jaar gemakkelijker en flexibeler kunnen doorontwikkelen met een ‘lichtere balans’ en ‘slim geld.”

Meer of minder geld in grond
Pals neemt even de tijd om te verduidelijken wat hij bedoelt. Met een lichtere balans wil hij aangeven dat de meeste bedrijven eigenlijk heel veel geld in de aankoop van grond hebben gestoken. Dat legt een enorm beslag op het kapitaal en maakt geld ook immobiel. “Boeren hebben in de voorbije vijftig jaar veel geld gestoken in grond vanuit de gedachte dat je met grond niets kan gebeuren. Tal van uitspraken ondersteunen dat: ‘Al is het te duur, het houdt altijd zijn waarde’ of ‘buurmans grond is maar eenmaal te koop’. ‘Er gaat niets boven eigenaar van je land’, is er nog zo een. Qua rendementsontwikkeling kon in de landbouw weinig op tegen de waardestijging van grond. Probleem is wel dat je pas iets hebt aan die waardestijging als je de grond weer verkoopt of als je er een extra financiering op neemt. Daarbij is de laatste jaren duidelijk geworden dat je met grond toch niet altijd goed zit. Het land moet maar binnen de zonering van een Natura 2000-gebied vallen en weg vliegt de waarde.”

Bedrijven moeten groeien, daar is Pals van overtuigd. Om alle gronden dan nog steeds in eigendom te hebben is financieel langzamerhand een onmogelijke opgave. Slimmer is het dan om niet alle grond op de balans te hebben staan, maar in plaats daarvan ook goede pachtovereenkomsten te hebben, meent hij. Er zijn diverse investeerders die mee willen werken aan zoiets. Dit maakt gelden vrij voor de andere ontwikkelingen binnen het bedrijf.

Exploitant of beheerder
En niet alleen dat. Het kan ook helpen om de focus aan te scherpen, meent Pals: “Ben je exploitant van een agrarisch productiebedrijf, of ben je vastgoedbeheerder? Uiteindelijk kun je niet twee heren dienen. De aandacht en vooral het kapitaalbeslag die het vastgoed vraagt, kan niet aan het bedrijf worden gegeven.” Met slim geld aantrekken, doelt Pals op het aantrekken van geld van participanten, als onderscheid van banken. Banken kijken vooral naar historische cijfers en of bedrijven aan bepaalde voorwaarden hebben voldaan. “Je zou kunnen zeggen zoiets achteraf en daarmee dom te noemen. Investeerders en mede-ondernemers zijn actief betrokken bij de lange termijn-ontwikkeling van het bedrijf. Daarom wordt hun inbreng slim geld genoemd.”

Tot hoe ver de participatie gaat, moet de boer zelf bepalen. Farmers Funding adviseert daar wel bij, want voor een goede samenwerking is een klik nodig en partijen moeten bij elkaar passen. Farmers Funding heeft in samenwerking met NLInvesteert een eigen investeringsplatform. Hier kunnen zowel ondernemers als investeerders in landbouw terecht.

Grondgebondenheid blijft
Een bedrijf dat een groter deel van het geld kan inzetten voor andere doelen dan extra vastgoed, kan zich sneller en mogelijk ook rendabeler ontwikkelen, meent Pals. Zoiets moet wel bij de boer passen. Hij breekt ook uitdrukkelijk geen lans voor een grondloos bedrijf of iets dergelijks. Een toekomstbestendig bedrijf moet juist grondgebonden zijn, maar dat hoeft niet per se te gebeuren via koop of koop alleen. Farmers Funding is vooral landelijk actief in de akkerbouw en de melkveehouderij. Ruwweg 70% van de klanten zit in de akkerbouw, 30% zit in de melkveehouderij.

Volgens Pals is aan de jarenlange periode van goedkoop geld begin 2022 een einde gekomen. ”Elke geldverstrekker wil rendement, dat is zo klaar als een klontje. Bij het traditionele geld lenen, van banken of andere partijen, moet meteen worden afgerekend en het tarief daarvoor is sinds begin 2022 met zo’n 2% gestegen. Op gemiddeld gefinancierde bedrijven gaat dat echt ergens over. Het slimme geld is ook niet gratis, maar daarbij kan het zo maar zijn dat de verstrekker voor veel langere tijd gaat meedoen, als het ware mede-onderneemt, en zijn vergoeding pas wil zien als het rendement het toelaat. Hoe erger die rentestijging doorzet, hoe aantrekkelijker slim geld wordt.”